29
lip

STWARDNIENIE ROZSIANE

Stwardnienie rozsiane (SM) to przewlekła choroba układu nerwowego, polegająca na nieprawidłowym przekazywaniu impulsów nerwowych. Nazwa pochodzi od “rozsiania” zaburzeń w różnych miejscach układu. W Polsce na tę przypadłość choruje około 45 tys. osób, głównie w wieku od 20 do 40 lat. Rzadko chorują osoby, które nie ukończyły jeszcze 18. roku życia oraz po 50. roku życia. Na stwardnienie rozsiane częściej chorują kobiety niż mężczyźni (dotyka ich ono dwukrotnie częściej).

Istnieją pewne przypuszczenia na temat przyczyn choroby, jaką jest stwardnienie rozsiane. Wszelkie hipotezy opierają się na współudziale czynnika środowiskowego, genetycznego oraz autoimmunologicznego.

  1. Czynnik autoimmunologiczny: w trakcie procesu autoimmunologicznego organizm pacjenta produkuje białka — autoprzeciwciała, które niszczą mielinę (własne włókna nerwowe), co w konsekwencji prowadzi do tego, że organizm pacjenta sam siebie atakuje.
  2. Czynnik genetyczny: dowiedziono, że rozwój stwardnienia rozsianego jest około dwudziestokrotnie większy u krewnych I stopnia pacjenta niż u osób niespokrewnionych.
  3. Czynnik środowiskowy: do czynników środowiskowych wpływających na wystąpienia stwardnienia rozsianego możemy zaliczyć: miejsce zamieszkania i urodzenia, ponieważ im dalej od równika, tym większa szansa choroby; zanieczyszczenie środowiska, palenie tytoniu, dietę, niedobór witaminy D i hormony.

 

Stwardnienie rozsiane może atakować dowolne nerwy. U każdego te uszkodzenia dotyczą nieco innych miejsc, więc dają inne objawy. Wśród najczęstszych objawów stwardnienia rozsianego są:

  • zaburzenia czucia i wrażenia czuciowe w obrębie kończyn: zmiany temperatury części ciała, uczucie mrowienia, drętwienia skóry, kłucie czy uczucie przypominające porażenia prądem, problemy z koordynacją ruchów,
  • oczopląs/drganie oczu, podwójne widzenie towarzyszące zapaleniu nerwów wzrokowych,
  • pogorszenie widzenia,
  • zawroty głowy,
  • zmęczenie, zaburzenia snu,
  • osłabienie siły, ciężkość i bóle nóg,
  • skurcze i sztywność mięśni

Z czasem dołączają takie objawy, jak:

  • upośledzenia mowy,
  • zaburzenia połykania,
  • niedowład kończyn,
  • osłabienie mięśni,
  • zaburzenia równowagi,
  • ciągły ból,
  • zaburzenia emocjonalne.

 

Jak to wszystko wpływa na wykonywanie pracy?

SM może przebiegać w różny sposób. Ogólnie, jeżeli choroba ma słabszy przebieg, pracownik funkcjonuje właściwie normalnie.

Gorzej jest, kiedy następują tzw. rzuty chorobowe, wtedy pogarsza się stan zdrowia i czasami pracownik nie jest w stanie wykonać swoich obowiązków.

Zdarzają się rzuty trwające dobę, ale i takie, które ciągną się kilka tygodni. W tym okresie nasilają się objawy obserwowane dotychczas, mogą do nich także dołączyć nowe. Po rzucie choroby przychodzi okres remisji, który może trwać nawet wiele lat. Z czasem, objawy częściowo lub całkowicie mogą ustąpić.

Osoby chorujące na stwardnienie notorycznie czują się osłabione i zmęczone, to jest jedno z odczuć, które może mieć wpływ na wykonywanie obowiązków. Oznacza to, że nie można takiego pracownika zarzuć pracą ponad jego siły, gdyż może to odbić się na jego zdrowiu ze zdwojoną siłą.

Podczas rzutu pracownik może nawet całościowo stracić wzrok albo przestać samodzielnie się poruszać. W okresie remisji wszystko wraca do stanu „normalnego”.

Pracownik chorujący na SM może mieć problemy z uwagą, pamięcią. Dobrze jest, aby polecenia były przekazywane w sposób ustny i następnie pisemny, gdyż zawsze może do tego wrócić. Pamiętać trzeba jednak, aby były napisane w sposób precyzyjny.

Mogą występować również zaburzenia nastoju/emocji. Co to oznacza?

Tylko to, że osoby chorujące na SM mogą błędnie zrozumieć, sprecyzować nasze zachowanie, słowa, co może spowodować u nich niepokój lub w niektórych przypadkach złość. Taka osoba może się „nakręcić” na sytuację, która jest właściwie błaha. Trzeba wtedy odczekać chwilę (czasami dłuższą), aż się wyciszy i następnie na spokojnie wytłumaczyć, o co tak naprawdę chodzi.

Duży wpływ na pogorszenie stanu zdrowia ma pogoda. Osoby z SM źle znoszą upały i wtedy mogą gorzej funkcjonować.

Spastyczność, czyli zaburzenia napięcia mięśniowego: sztywność mięśni, skurcze mięśni – mogą spowolnić wykonywanie obowiązków.

Toaleta – w zależności od nasilenia choroby, kiedy pracownik jest mniej sprawny fizycznie może zająć więcej czasu.

 

Stanowiska, na jakich mogą pracować osoby z SM:

Właściwie tu nie ma ograniczeń, o ile stanowisko będzie dostosowane do potrzeb pracownika.

Monia Jura