Jak udokumentować schorzenia specjalne i szczególne?
Zatrudnianie osób niepełnosprawnych to nie tylko społeczna odpowiedzialność, ale także możliwość znacznej optymalizacji kosztów PFRON. Kluczem jest zrozumienie różnicy między schorzeniami specjalnymi a szczególnymi oraz umiejętne wykorzystanie przysługujących korzyści. BPO Network specjalizuje się w kompleksowym doradztwie dotyczącym schorzeń specjalnych i szczególnych PFRON, pomagając pracodawcom maksymalizować korzyści finansowe z zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Zobacz również
Schorzenia specjalne i szczególne PFRON – Kompletny przewodnik dla pracodawców
Czym różnią się schorzenia specjalne od szczególnych?
Schorzenia specjalne PFRON
Schorzenia specjalne to określone rodzaje niepełnosprawności, które zgodnie z Ustawą o Rehabilitacji umożliwiają otrzymanie zwiększonego dofinansowania dla firmy zatrudniającej osoby niepełnosprawne, u których takie schorzenia występują.
Schorzenia szczególne PFRON
Schorzenia szczególne są określane jako te szczególnie utrudniające wykonywanie pracy. Pracodawca zatrudniający osoby, u których niepełnosprawność jest związana ze schorzeniem szczególnym, ma możliwość obniżenia wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Dotyczy to firm dokonujących obowiązkowych wpłat na PFRON.
Dofinansowanie wynagrodzeń PFRON – kwoty 2025
Pracodawca ubiegający się o dofinansowanie z PFRON na wynagrodzenie osoby niepełnosprawnej może uzyskać:
Standardowe stawki dofinansowania:
- 2760 zł dla pracownika ze znacznym stopniem niepełnosprawności
- 1550 zł dla osoby z orzeczeniem w stopniu umiarkowanym
- 575 zł dla pracownika z lekkim stopniem niepełnosprawności
Zwiększone dofinansowanie dla schorzeń specjalnych:
- 4140 zł dla stopnia znacznego (zwiększenie o 1380 zł)
- 2585 zł dla stopnia umiarkowanego (zwiększenie o 1035 zł)
- 1265 zł dla stopnia lekkiego (zwiększenie o 690 zł)
Zwiększoną kwotę otrzymuje pracodawca, gdy niepełnosprawność pracownika jest związana z występowaniem schorzenia specjalnego. Nie można jednoczesnie skorzystać z obniżonych kosztów PFRON i dofinansowania do 1 pracownika.
Wykaz schorzeń specjalnych uprawniających do wyższego dofinansowania
Do schorzeń specjalnych zalicza się:
1. Całościowe zaburzenia rozwojowe
(kod: 12-C)
2. Zaburzenia wzroku w stopniu znacznym lub umiarkowanym
(kod: 04-O)
3. Epilepsja
(kod: 06-E)
4. Choroba psychiczna
(kod: 02-P)
5. Upośledzenie umysłowe
(kod: 01-U)
Udokumentowanie posiadanej niepełnosprawności przez pracownika wiąże się z przedstawieniem orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, z którego sentencji, wskazań lub uzasadnienia wynika występowanie schorzenia specjalnego.
Wykaz schorzeń szczególnych pozwalających na obniżenie wskaźnika
Do schorzeń szczególnych zalicza się:
- Chorobę Parkinsona
- Stwardnienie rozsiane
- Paraplegię, tetraplegię i hemiplegię
- Zaburzenia wzroku
- Zaburzenia słuchu
- Nosicielstwo wirusa HIV oraz choroba AIDS
- Epilepsję
- Przewlekłe choroby psychiczne
- Upośledzenie umysłowe
- Miastenię
- Późne powikłania cukrzycy
Zatrudnienie osoby ze schorzeniem szczególnym ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności umożliwia obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, który decyduje o wysokości wpłaty PFRON.
Jak dokumentować schorzenia specjalne i szczególne?
Kody automatycznie potwierdzające schorzenia
Symbole, które jednoznacznie wskazują na wystąpienie schorzenia szczególnego i nie wymagają zaświadczenia od lekarza specjalisty to:
- 06-E epilepsja
- 01-U upośledzenie umysłowe
- 02-P choroby psychiczne
- 04-O zaburzenia narządu wzroku
Gdy potrzebne jest dodatkowe zaświadczenie
Wystąpienie schorzenia szczególnego u pracownika można udokumentować na podstawie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności i w określonych przypadkach dodatkowo zaświadczeniem od lekarza specjalisty.
Przykład:
Jeśli u pracownika występuje tetraplegia, a symbol przyczyny niepełnosprawności zawarty w orzeczeniu to 10-N choroby neurologiczne i 05-R upośledzenie narządu ruchu, nie potwierdza to bezpośrednio jej wystąpienia. W takim przypadku konieczne jest dodatkowe zaświadczenie od lekarza specjalisty.
Wymagania dotyczące zaświadczenia
Oficjalne przepisy nie określają wzoru takiego zaświadczenia. Dla celów obniżenia wskaźnika zatrudnienia i wpłaty PFRON wystarczy, by zaświadczenie zawierało:
- Pieczęć i podpis lekarza lub podmiotu leczniczego
- Imię, nazwisko i PESEL pracownika lub inny numer identyfikacyjny
- Informację, że u danej osoby stwierdzono co najmniej jedno ze schorzeń szczególnie utrudniających wykonywanie pracy zawartych w § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 września 1998 r.
Kto może wydać zaświadczenie?
Ważne: Zaświadczenie musi być wydane przez lekarza, który jest specjalistą w zakresie danego schorzenia szczególnego. Sam pracodawca, lekarz medycyny pracy lub lekarz rodzinny nie może stwierdzić, czy u pracownika występuje takie schorzenie. Zaświadczenie wydane przez osobę nieuprawnioną nie jest honorowane przez PFRON.
Stanowisko sądów w sprawie dokumentowania
Kwestię związaną z dokumentowaniem schorzeń szczególnych potwierdza stanowisko sądu. Treść wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 718/09):
“Warunkiem obniżenia wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych ze szczególnymi schorzeniami. Do stwierdzenia schorzenia uzasadniającego obniżenie wskaźnika nie jest uprawniony pracodawca czy sam pracownik, lecz podmiot posiadający uprawnienia w tym zakresie, czyli lekarz specjalista, względnie komisja lekarska orzekająca o niepełnosprawności.”
Orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – podstawowe informacje
Kto wydaje orzeczenia?
- Powiatowe/Miejskie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności jako pierwsza instancja
- Wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności jako druga instancja
- Rejonowe Sądy Pracy i Ubezpieczeń Społecznych jako organ odwoławczy
Co zawiera orzeczenie?
W orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności znajduje się wiele informacji, takich jak:
- Data powstania niepełnosprawności
- Czas ważności dokumentu
- Stopień niepełnosprawności
- Kod (symbol przyczyny niepełnosprawności), który określa prawo do zwiększenia dofinansowania
Posiadanie przez pracownika aktualnego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności jest formalnym potwierdzeniem statusu osoby niepełnosprawnej. Gdy w orzeczeniu widnieją określone symbole, potwierdza ono schorzenie specjalne lub szczególne.
Korzyści finansowe dla pracodawców
Dla schorzeń specjalnych:
Dodatkowe miesięczne dofinansowanie od 690 zł do 1380 zł w zależności od stopnia niepełnosprawności.
Dla schorzeń szczególnych:
Możliwość liczenia jednego pracownika jako dwóch lub trzech osób niepełnosprawnych przy obliczaniu wskaźnika zatrudnienia, co przekłada się na znaczne obniżenie wpłat na PFRON.
BPO Network – Podsumowanie
Podsumowanie
Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i nieosiągający wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych 6% dokonuje miesięcznej wpłaty na PFRON. Jej wysokość to iloczyn kwoty 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika 6% a rzeczywistym stanem zatrudnienia.
Aby szybciej osiągnąć wymagany wskaźnik, pracodawca powinien zatrudnić osobę niepełnosprawną ze schorzeniem szczególnym w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Wtedy będzie mógł liczyć pracownika podwójnie lub potrójnie.
Pracodawca, który chce osiągnąć większe korzyści dzięki zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, powinien dać szansę pracownikom ze schorzeniem specjalnym. PFRON preferuje zatrudnienie takich osób z uwagi na ich trudności adaptacyjne. Z tego powodu pracodawcy mogą uzyskać zwiększone dofinansowanie wynagrodzeń dla pracowników ze schorzeniem specjalnym.
BPO Network pomoże Twojej firmie w identyfikacji i wykorzystaniu schorzeń specjalnych oraz szczególnych PFRON w celu maksymalizacji korzyści finansowych z zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Ogólnopolskie wsparcie dla firm
Niezależnie od tego, czy Twoja firma działa w Warszawie czy w innym mieście Polski, nasi specjaliści pomogą Ci wdrożyć skuteczną strategię eliminacji kosztów PFRON oraz uzyskać dodatkowe korzyści związane z zatrudnianiem osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.