EPILEPSJA
Epilepsja, potocznie nazywana padaczką jest schorzeniem należącym do grupy zaburzeń neurologicznych. U różnych pacjentów epilepsja może przebiegać zupełnie inaczej.
W Polsce padaczka występuje u około 400 tys. ludzi. Epilepsja może zaatakować każdego, niezależnie od wieku, jednak większość napadów padaczkowych pojawia się u dzieci do 1 roku życia, natomiast u ludzi starszych wzrost zachorowania występuję po 65 roku życia.
Padaczka stanowi jedną z najczęstszych chorób neurologicznych, ponieważ jest dziesięć razy częstsza niż stwardnienie rozsiane i sto razy częstsza niż choroby neuronu ruchowego.
Przyczyna powstawania padaczki nie jest jednoznaczna, U prawie 65% pacjentów przyczyna padaczki nie jest rozpoznawana. W Polsce najczęstszą przyczyną występowania padaczki są wszelkiego rodzaju urazy głowy, które stanowią 20% wszystkich przypadków. U mężczyzn padaczka występuje znacznie częściej niż u kobiet. Padaczka może powstawać w wyniku:
- nowotworu,
- krwotoku podpajęczynówkowego
- udaru,
- zapalenia mózgu i opon mózgowych
- toksyczno-metabolicznego uszkodzenia tkanki mózgowej,
- uwarunkowań genetycznych – najczęściej w wieku dziecięcym.
Przyczyną padaczki może być również uraz mózgu, który pojawił się już w okresie okołoporodowym lub na późniejszym etapie życia. Najczęściej jest to uszkodzenie, a u ludzi starszych niedokrwienie mózgu. Większość przypadków padaczki u dzieci nie ma ustalonej przyczyny – mówi się wtedy o padaczce idiopatycznej. Padaczka u dorosłych najczęściej jest związana z inną chorobą lub uzależnieniem od alkoholu.
Objawy epilepsji dużej części społeczeństwa kojarzą się z drgawkami i utratą przytomności. Niemniej jednak, w zależności od rodzaju schorzenia, napad padaczkowy może przebiegać bezdrgawkowo, czasem prawie niezauważalnie, a jedynymi symptomami, które mu towarzyszą, będą zaburzenia mowy lub mrowienia kończyn.
Napady padaczki mogą przebiegać w następujący sposób:
- chory traci przytomność i upada, jego mięśnie ulegają silnemu napięciu, a głowa odgina się do tyłu. Ponadto pacjent przestaje oddychać, pojawiają się drgawki kończyn i głowy; w wyniku drgawek może dojść do przegryzienia języka, mimowolnego oddania moczu lub stolca; Po napadzie jest rozkojarzony, zdezorientowany i zwykle chce mu się spać. Taki napad trwa ok. 4-5 minut.
- osoba zastyga w bezruchu podczas wykonywania jakieś czynności, traci kontakt z otoczeniem; Może np. patrzeć w jeden punkt i nie nawiązywać kontaktu z otoczeniem. Nie ma drgawek, nie upada, może wykonywać automatyczne ruchy, przypominające np. zapinanie guzików czy szukanie czegoś. Po napadzie wraca do swego zajęcia i czasem nawet nie zdaje sobie sprawy z chwilowego zaniku świadomości. Zwykle jednak występuje krótki okres dezorientacji i splątania ponapadowego.
- chory nie traci przytomności, ale ma skurcze mięśni. Są to zazwyczaj drgawki kończyn górnych, rzadziej dolnych, bez utraty świadomości.
- oprócz utraty przytomności dochodzi do zwiotczenia mięśni oraz upadku pacjenta.
Warto wiedzieć, że niezależnie od rodzaju, napad padaczkowy trwa bardzo krótko, najczęściej od kilku sekund do maksymalnie 3-5 minut. Objawy, które utrzymują się dłużej, najczęściej nie są napadem epilepsji, a objawem innego schorzenia.
Napad padaczkowy zazwyczaj wywołuje strach u osób, które są jego świadkiem. Znajomość zasad pierwszej pomocy osobom, które walczą z atakiem padaczki, jest w stanie zminimalizować ryzyko urazów, które pacjent może doznać podczas jego trwania.
Pierwsza pomoc osobom będącym w napadzie epilepsji polega na:
- usunięciu wszystkich przedmiotów, które mogą doprowadzić do urazu podczas ataku padaczki,
- podłożeniu pod głowę miękkiego przedmiotu, na przykład poduszki, koca lub własnej ręki,
- wyjęciu z jamy ustnej pacjenta przedmiotów, które mogą doprowadzić do zadławienia,
- w miarę możliwości warto ułożyć pacjenta w pozycji bocznej, bezpiecznej, która ochroni go przed zakrztuszeniem się.
W żadnym wypadku nie należy przytrzymywać drgających kończyn czy głowy osoby będącej w trakcie ataku padaczki. Takie działanie może doprowadzić do urazu mechanicznego kończyn lub kręgosłupa.
Jak to wszystko wpływa na wykonywanie pracy?
Epilepsja jest szczególną chorobą, która w aspekcie zawodowym może powodować ograniczenia możliwości zawodowych pracownika. Jednocześnie jej występowanie u pracownika może powodować poważne obawy współpracowników przed wspólnym wykonywaniem obowiązków. Ich powodem są mogące występować u pracownika nawracające napady drgawkowe spowodowane nadmiernymi wyładowaniami w neuronach mózgu. Ponieważ to może wystąpić pod wpływem rozmaitych czynników, pracownik taki musi być w sposób szczególny chroniony w miejscu pracy.
Pracownik z epilepsją ma ograniczone możliwości zatrudnienia. Niedopuszczalne miejsca pracy to:
• praca przy obsłudze maszyn niebezpiecznych (obrabiarki, wiertarki),
• praca przy używaniu ostrych i ciężkich narzędzi lub przedmiotów,
• praca na wysokościach (przy pracach elewacyjnych, rozbiórce domów),
• praca mających związek z wytwarzaniem wyrobów alkoholowych (alkohol nawet
w małych dawkach jest dla nich niezwykle szkodliwy),
• praca w nagłych zmianach oraz skrajnie wysokich temperaturach (hutnik),
• praca w pobliżu ognia (palacze),
• praca przy obsłudze zbiorników wody ( obsługa stawów wodnych),
• prace, których wykonywanie przez osobę z epilepsją może narazić na
niebezpieczeństwo inne osoby (kierowca, maszynista),
• prace, których wykonywanie przez osobę z epilepsją może narazić na straty
przedsiębiorstwo (praca przy silnikach, maszynach w ruchu)
• praca w bardzo szybkim tempie.
Organizacja pracy dla pracownika z epilepsją:
• praca nie może narażać pracownika na wysiłek fizyczny, zalecana praca lekka,
• nie może wykonywać prac, od których zależy życie ludzkie,
• praca powinna być tak zorganizowana, aby pracownik nie odczuwał presji tempa pracy lub obciążenia psychicznego w innej postaci,
• praca powinna być tak zorganizowana, by pracownik stale przebywał w towarzystwie innej osoby pełnosprawnej znającej objawy padaczki i sposób postępowania w sytuacji jej wystąpienia,
• współpracownicy powinni być przeszkoleni jak postępować w zakresie pierwszej pomocy, w przypadku wystąpienia ataku epilepsji.