GŁUCHOTA

GŁUCHOTA

Ubytek słuchu, inaczej niedosłuch, sprawia, że nie słyszymy wyraźnie lub nie słyszymy w ogóle  dźwięków. Charakterystyczne problemy ze słuchem, to takie, gdy dźwięki odbieramy w sposób przytłumiony, słyszymy pojedyncze wyrazy lub poszczególne głoski stają się niewyraźne lub niesłyszalne. Ubytek słuchu może mieć kilka stopni:

• lekki (0 21- 40 dB),
• średni (41-70 dB),
• znaczny (71-90 dB),
• głęboki (powyżej 90 dB).

Według definicji WHO, uszkodzenie słuchu o głębokości powyżej 40 dB u osób dorosłych jest już niepełnosprawnością słuchową.

Dla każdej osoby problemy ze słyszeniem mogą być różne, jednak zawsze będzie to patologia słuchu, którą należy leczyć.

Głównym winowajcą utraty zdolności poprawnego słyszenia u dorosłych jest hałas, zaraz potem wiek — ryzyko uszkodzenia słuchu nasila się podwójnie wraz z każdą kolejną dekadą życia.

• Ubytek słuchu najczęściej powstaje u osób, które wiele czasu spędzają w hałaśliwym otoczeniu.
• Hałas, który przekracza 80 dB jest definiowany jako szkodliwy.
• Bardziej niebezpieczny dla zdrowia jest hałas narastający o charakterze impulsu niż dźwięk ciągły.
• Znaczenie ma długość jego trwania: im dłuższy hałas, tym bardziej destrukcyjny dla narządu słuchu.
• Każdy człowiek ma indywidualną podatność ucha wewnętrznego na hałas, niektórzy są bardziej predestynowani do uszkodzeń słuchu.

Osobną kategorią uszkodzenia słuchu przez hałas jest uraz akustyczny. Może to być pojedyncze zdarzenie, które przyczynia się do powstania szumów usznych, ubytku słuchu lub jego trwałej utraty.

Przyczyn może być kilka jednocześnie, takich jak:

• wiek,
• płeć – mężczyźni narażeni są bardziej,
• choroby takie jak: nadciśnienie, cukrzyca, niewydolność nerek,
• niektóre choroby zakaźne,
• nieleczone schorzenia,
• niektóre leki,
• predyspozycje genetyczne,
• nałóg tytoniowy.

Jak widać uszkodzenie słuchu przez hałas nie jest odosobnionym czynnikiem, który wpływa na zmysł słuchu. Jeśli występuje kilka ww. elementów, a w miejscu pracy człowieka jest hałas, prawdopodobieństwo ubytku słuchu jest dużo większe.

Jest kilka ważnych sygnałów, które mogą świadczyć o utracie słuchu:

• szumy uszne,
• trudności w zrozumieniu mowy innych, zwłaszcza w głośnym otoczeniu,
• trudności z lokalizowaniem źródła dźwięku,
• problemy z komunikacją — częste prośby do rozmówców o powtórzenie zdania, mówienie nie na temat z powodu niezrozumienia pytania rozmówcy, trudności w rozmowie przez telefon, poczucie, że inni mówią niewyraźnie,
• ciągłe zwiększanie głośności radio- i teleodbiorników,
• wycofanie z życia społecznego spowodowane byciem nierozumianym,
• pogorszenie funkcji poznawczych.

Niedosłuch postępuje stopniowo i niewidocznie, często pierwszymi osobami, które go zauważają są te z najbliższego otoczenia.

Jak niedosłuch/głuchota wpływa na wykonywanie pracy?

„Głusi potrafią wszystko, tylko nie potrafią słyszeć” – to słowa rektora Uniwersytetu Gallaudeta, Thomasa Hopkinsa Gallaudeta, mówiące prawdę oraz łamiące stereotypy o niesłyszących. Przez brak zmysłu słuchu, Głusi odbierani są – niesłusznie – jako osoby ułomne lub o mniejszej inteligencji. A potrafią oni to samo, co słyszący. Osoba głucha, jest tak samo dobrym pracownikiem jak osoba słysząca – czy to lekarzem, aptekarzem, budowlańcem czy księgowym

W zasadzie nie ma żadnych przeciwskazań co do możliwości zatrudnienia osoby niesłyszącej bądź niedosłyszącej, choć oczywiście – w przypadku głuchoty percepcyjnej i zaburzeń równowagi – osoby te nie mogą pracować na wysokościach. Z racji charakterystyki niepełnosprawności nie są też zatrudniane w zawodach wymagających komunikacji w językach fonicznych. W Polsce osoby niesłyszące nie mogą również być zawodowymi kierowcami, obsługiwać maszyn takich jak żurawie, dźwigi i wózki widłowe (w przypadku obsługi których występuje konieczność słyszenia szeptu z odległości 3 metrów).

Pracownicy, których niepełnosprawność związana jest ograniczeniami słuchu, często mają

również problemy z mówieniem. Tworzone stanowisko pracy musi gwarantować bezpieczeństwo resztek słuchu, jakie pracownik posiada. Powinno również zabezpieczać przed utratą inne zmysły, które kompensują pracownikowi kontakt ze Światem.

WAŻNE: Niektóre osoby niesłyszące potrafią dobrze mówić, lecz trzeba pamiętać, że często jest to komunikacja jednostronna, czyli mogą nie rozumieć tego, co druga osoba im odpowiada. Czasami wydają też pewne nieskładne dźwięki, ale ma to związek z tym, że nie mają pełnej kontroli nad instrumentami głosowymi, których po prostu nie słyszą!

Ciężko jest stroić gitarę, gdy nie słyszy się dźwięku strun.

W przypadku osób, u których występuje głuchota jednostronna, ich stanowisko powinno być tak ulokowane, aby sprawne ucho było skierowane w stronę pozostałych współpracowników lub klientów.

Organizacja pracy:

• pracownik musi mieć możliwość przekazywania i utrzymywania komunikacji innej niż głosowa (komunikator, sygnalizator świetlny, na kartce),
• pracownik musi mieć zapewnioną możliwość wezwania osoby, która wspierać będzie pracownika w procesie komunikacyjnym, np. przywoływacz świetlny,
• jeśli praca wykonywana jest w miejscach niebezpiecznych dla życia lub zdrowia, muszą być zapewnione bardzo czytelne sygnały świetlne,
• jeśli praca wykonywana jest na wysokościach, niepełnosprawnemu powinien towarzyszyć asystent zdolny do pracy na wysokości, ze względu na możliwość utraty równowagi,
• w przypadku zatrudniania kilku osób niesłyszących, dobrą praktyką jest posiadanie w zespole przynajmniej jednej osoby znającej język migowy, która może być łącznikiem pomiędzy pracownikami niepełnosprawnymi a pełnosprawnymi.

Jak komunikować się z niesłyszącym pracownikiem?

• przy mówieniu – być odwróconym twarzą do niesłyszącego, nie zasłaniać ust i nie chodzić po pomieszczeniu w trakcie mówienia,
• przy pisaniu – pisać jasne, proste, zwięzłe zdania. Należy być cierpliwym, nie okazywać irytacji. Nie należy z góry zakładać, że głuchy zrozumiał wszystkie komunikaty, dlatego też dobrze upewnić się, ile dana osoba zrozumiała i czy wie, co ma robić. Jeśli osoba głucha nie rozumie treści, należy zadać pytanie w inny sposób. Przydatne jest również pokazanie czynności – Głusi są dobrymi obserwatorami.

Powyższe sposoby są dostępne tylko dla tych głuchych, którzy znają język polski.

Przydatne informacje dla pracodawcy

• Głuchy pracownik ma takie same przywileje co do czasu pracy, jak niepełnosprawny pracownik – jednak część głuchych woli pracować w pełnym wymiarze czasu pracy.
• W przypadku komunikacji z osobą głuchą należy zarezerwować więcej czasu na spotkanie.
• Dobrze jest włączać głuchych we wszystkie obszary firmy, pytać o opinię itd. – aby ich nie izolować.
• Jeżeli rozmowa z głuchym pracownikiem ma dotyczyć poważnych tematów, należy zadbać o to, aby osoba tłumacząca na język migowy nie była ze środowiska bliskiego głuchemu pracownikowi – będzie to gwarantem dyskrecji i neutralności.
• Nie należy oceniać głuchych pod względem ich umiejętności mowy. Fakt czy osoba głucha dobrze czy źle mówi, nie opisuje jej w całości.
• Podczas rozmowy kwalifikacyjnej z głuchą osobą w obecności tłumacza należy zwracać się bezpośrednio do głuchego, nie do tłumacza. Natomiast należy się spodziewać, że głuchy będzie patrzył na tłumacza, nie na swego rozmówcę – co nie jest oznaką lekceważenia, a jedynie skierowania uwagi na przekaz od tłumacza.
• Głuchy nie będzie pisał perfekcyjnie w języku polskim – może to być również widoczne w jego CV, nie należy odrzucać od razu CV zawierającego kilka błędów językowych.